Γκροταφεράτα

(Grottaferrata).Μοναστήρι στην περιοχή της Ρώμης, που ιδρύθηκε το 1104 από τον άγιο Νείλο, στα υψώματα Καστέλι Poμάνι, πάνω στα ερείπια ρωμαϊκής έπαυλης, ιδιοκτήτης της οποίας ήταν πιθανώς ο Κικέρων. Το μοναστήρι πλουτίστηκε από τον πάπα Γρηγόριο Θ’ κατά τον 15o αι., οχυρώθηκε με τείχη και τάφρο που κατασκεύασαν με εντολή του καρδινάλιου Ντέλα Ροβάρε, μετέπειτα πάπα Ιούλιου B’, οι αρχιτέκτονες Σανγκάλο και Μπραμάντε. Στην αυλή του βρίσκεται η εκκλησία της Παναγίας, όπου σώζεται μία σιδηρόφρακτη κρύπτη ή σπηλιά, από την οποία πήρε την ονομασία του το μοναστήρι. Το 1025 η κρύπτη αυτή μετατράπηκε από τον Ιωάννη Θ’ σε εκκλησία και αργότερα χρησιμοποιήθηκε ως μοναστήρι. Η εκκλησία ανακαινίστηκε το 1754 και το 1902, και είναι διακοσμημένη με βυζαντινά μωσαϊκά, από τα οποία τα περισσότερα είναι έργα του Δομενικίνου. Το μοναστήρι περιέχει επίσης εξαιρετικά σημαντική συλλογή πινάκων, βυζαντινών αγιογραφιών και ρωσικών εικόνων, πλούσια βιβλιοθήκη με πολύτιμους κώδικες και μουσείο αρχαίων και μεσαιωνικών αγαλμάτων. Σήμερα ανήκει στους ελληνοκαθολικούς μοναχούς του τάγματος των Βασιλειανών, που διατηρούν σε αυτή και τυπογραφείο.